De laatste tijd is er veel onrust ontstaan over loden waterleidingen die overal in Zuid nog aanwezig zijn. Lood is een zwaar metaal, niet zo best voor de volksgezondheid. Sinds 1960 mag geen lood meer gebruikt worden voor waterleidingen. Toch zijn ze helaas niet overal vervangen. Onder de straten wel, maar binnen of onder de huizen zitten soms stukken loden leiding. Vreemd genoeg heeft de overheid dat nooit verboden. Daarom kan de gemeente niet zomaar optreden. Ze kan wel de eigenaar aanspreken. Eigenaren kunnen natuurlijk ook zelf actie ondernemen. Huurders kunnen hun verhuurder aansprakelijk stellen: deze moet zorgen voor een goede woning en te veel lood in het drinkwater is een gebrek.

Lood is slecht voor de gezondheid
Lood heeft vele schadelijke gevolgen. Het zware metaal is een gif en stapelt zich op in het lichaam. Het breekt niet af en het verdwijnt niet als je het water kookt. Voor kinderen is het extra ongezond – het meest bekende effect is het verminderen van het IQ. In november 2019 waarschuwde de gezondheidsraad nog voor de gevaren en gaf het advies de leidingen snel te vervangen. Volgens de huidige norm voor drinkwater mag lood in een concentratie tot 10 microgram per liter voorkomen. Met name als het water een tijdje heeft stilgestaan kan deze concentratie overschreden worden. De gezondheidsraad pleit voor verlaging van deze norm naar 5 microgram.

Flessen water
Gealarmeerd door het nieuws zijn bewoners aan de Marathonweg de kruipruimte ingedoken en troffen daar meters loden leidingen aan. Van hun verhuurder, corporatie Ymere, eisen zij nu vervanging door het metaal koper dat géén deeltjes afgeeft. Maar Ymere gaat daar niet direct toe over. Er schijnt eerst te moeten worden aangetoond dat er inderdaad een bepaalde mogelijk schadelijke concentratie zich in het water bevindt. Terwijl al lang wordt aangenomen dat zelfs een minieme hoeveelheid niet goed is. Aldus worden de mensen gedwongen om water in de winkel te kopen.

Hoe controleren
Iedereen die in een woning van vóór 1960 woont, wordt geadviseerd de waterleiding te bestuderen. Kijk waar de waterleiding het pand binnenkomt. Bij oude panden is dat meestal onder de vloer bij de voordeur. Daar zit dan een luik naar de kruipruimte. Vaak zijn in de woningen de leidingen wel vervangen bij een renovatie of verbouwing, maar het stuk onder de vloer niet. Bij gestapelde bouw is soms ook de stijgleiding naar de etages nog van lood.

Hoe ziet lood er uit?
Lood is buigbaar, de leidingen zijn vaak bobbelig (koper is recht en hard).
Als je er met bijvoorbeeld een lepel op klopt hoor je een dof geluid (koper is hoger van toon).
Lood is grijs (maar vaak wit geschilderd). Als je met een lepel of mesje krast zie je zilverkleurig metaal. Koper is rood-bruin. Koppelstukken zijn vaak geel (messing, geen lood).

Wat te doen bij loden leidingen?
Heeft u een stuk loden waterleidingen? Haal elders drinkwater of laat in elk geval de kraan even flink doorlopen voor u water pakt voor consumptie. De concentratie lood daalt vaak na twee minuten doorspoelen. Zwangere vrouwen en jonge kinderen drinken beter helemaal geen kraanwater met lood (GGD Advies). Zij zullen water van elders moeten drinken tot de loden leiding vervangen is. Verzoek voorts de verhuurder om het lood zo snel mogelijk te vervangen.

Links
Weigert de verhuurder actie te ondernemen dan kunt u hulp inroepen bij de Stichting WOON!:
https://www.wooninfo.nl/contact/zuid/

Zie voor meer informatie (waar ik voor dit artikel veel uit geput heb): https://www.wooninfo.nl/vraagbaak/onderhoud/lood/

Voor een instructiefilmpje: https://www.dunea.nl/drinkwater/leidingen/loden-leidingen

Artikelen in AT5: https://www.at5.nl/artikelen/199031/dossier-kraanwatercrisis-door-lood-in-leidingwater

Wat doet Ymere in Noord: https://www.ymere.nl/ik-huur/loden-leidingen/ ?

Visie GGD (vraag en antwoord): https://www.ggd.amsterdam.nl/gezond-wonen/loden-waterleidingen/meest-gestelde-vragen-gezondheid-loden/

Wat zegt de Gezondheidsraad: https://www.gezondheidsraad.nl/documenten/adviezen/2019/11/06/loodinname-via-kraanwater