Wethouder Ivens heeft onlangs in een brief aangekondigd dat hij eventueel onderzoek wil doen naar de aankoop van corporatiewoningen door de gemeente. Het bericht sloeg in als een bom, velen sloegen bij het lezen het woordje ‘onderzoek’ over en meenden dat het al een uitgemaakte zaak was en vroegen zich af wanneer hij er mee zou beginnen. Dat is niet het geval.

Verband verkoop bestaande bouw met nieuwbouw
De gemeente heeft in 2020 met de corporaties en hun huurdersorganisaties afgesproken onderzoek te gaan doen naar alternatieve financiële constructies om bij te dragen aan de investeringscapaciteit van de corporaties. Zo zouden de corporaties minder sociale huurwoningen hoeven te verkopen om toch dezelfde groei van de sociale huurvoorraad te kunnen realiseren. Het verband verkoop-nieuwbouw wordt door de corporaties steeds gelegd, je kunt je afvragen waarom financiering van nieuwbouw moet worden gevonden in verkoop bestaand bezit. Maar dat tussen haakjes.

Door verhuurdersheffing gebrek aan investeringscapaciteit
Wethouder Ivens heeft Vanberkel Professionals een verkenning laten doen naar alternatieve financiering. De conclusie is dat daar het probleem niet ligt. Corporaties kunnen nog steeds lenen tegen gunstige voorwaarden. De wethouder schrijft aan de gemeenteraad: ‘Het is het gebrek aan investeringscapaciteit, mede door de verhuurderheffing die het Rijk oplegt aan sociale verhuurders, wat een rem is op het realiseren van de volkshuisvestelijke ambities uit het coalitieakkoord.’
En verder: ‘Mocht het Rijk geen maatregelen nemen, zoals het afschaffen van verhuurderheffing, (…), dan biedt het rapport van Vanberkel één aanknopingspunt om verder te onderzoeken: het aankopen van sociale en/of middeldure huurwoningen door de gemeente, met als doel behoud van woningen in de sociale en/of middeldure huursector in Amsterdam.’
Ivens trapt een open deur in door op te merken dat het voor Amsterdammers van groot belang is dat er meer woningen bijkomen voor de huishoudens met lagere en middeninkomens. ‘Als het Rijk dit niet steunt, dan zullen we zelf bereid moeten zijn om moeilijke stappen te nemen, indien dit ook echt haalbaar blijkt uit nader onderzoek.’

Die vermaledijde verhuurdersheffing
De media hebben hier vervolgens van gemaakt dat de wethouder woningen wil gaan kopen. Dat staat er dus niet. Als een nieuwe regering de verhuurdersheffing afschaft dan is het helemaal niet nodig dat de gemeente corporatiewoningen aankoopt. Maar als het Rijk de verhuurdersheffing níet afschaft dan wil de wethouder gaan onderzoeken wat er allemaal bij komt kijken om als gemeente zelf te koop aangeboden sociale huurwoningen te gaan kopen.
De inkomsten van corporaties bestaan voor bijna honderd procent uit huurpenningen. Het zijn huurders met een laag inkomen die de verduurzaming en de nieuwbouw voor andere huurders met een laag inkomen moeten bekostigen. Het Rijk draagt geen cent bij want alle subsidietjes die nu verstrekt worden voor nieuwbouw en verduurzaming zijn een sigaar uit eigen doos vanwege de verhuurdersheffing.
Ook HuurdersBelangZuid hoopt vurig dat een nieuwe regering de verhuurdersheffing afschaft. En dat de corporaties de vrijgekomen middelen niet alleen gebruiken om  nieuwbouw te plegen en bestaand bezit te verduurzamen maar ook om hun huurprijsbeleid bij te stellen.

Dit is de brief waarin Ivens aankondigt dat hij overweegt om woningen aan te kopen.

En hier vindt u het Nibudrapport over de financiële positie van huurders in Amsterdam.